Από τη σημερινή συνάντηση με καθηγητές ΠΕ04 στο ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας

Φωτογραφικό υλικό από την προετοιμασία της σημερινής (26-2-2019) συνάντησης με καθηγητές ΠΕ04 στο ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας. Παρουσιάστηκαν (και εκτελέστηκαν) τα θέματα του φετινού διαγωνισμού EUSO 2019 (Βόρειας Ελλάδας).

Γενική όψη του εργαστηρίου που μας φιλοξενεί

Στάσιμα κύματα (η διάταξη όπως δόθηκε στο διαγωνισμό)

Στάσιμα κύματα (βελτιωμένη εκδοχή της διάταξης)

Φωτο-φασματομετρία (Το πείραμα Χημείας)

Φωτο-φασματομετρία (Το πείραμα Χημείας)

Το πείραμα Βιολογίας (προσομοίωση εξέτασης για εύρεση της ομάδας αίματος)

Τα θέματα μπορείτε να "κατεβάσετε" από την ιστοσελίδα της ΠΑΝΕΚΦΕ.

Από την επίσκεψή μας στο 1ο Δημοτικο

Πειράματα ηλεκτρισμού στο 1ο Δημοτικό Ηγουμενίτσας σε συνεργασία του ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας με την Συντονίστρια Εκπαιδευτικού έργου για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, τους Διευθυνές και τους Εκπαιδευτικούς του 1ου Δημοτικού Ηγουμενίτσας και του Δημοτικού Σχολείου Νεράιδας. Στις τρεις ώρες των πειραμάτων συμμετείχαν μαθητές της πέμπτης και έκτης τάξης των δύο Σχολείων.

Το σχετικό φύλλο εργασίας μπορείτε να "κατεβάσετε" από εδώ.

Ανίχνευση διοξειδίου του άνθρακα στην καύση

Ανίχνευση του CO₂ σε εικόνες

Η σύριγγα είναι για να ρίξουμε ασβεστόνερο μέσα στο δοκιμαστικό σωλήνα στον οποίο έχουμε συλλέξει (για 5-6 sec) τα αέρια της καύσης από το κερί. 

Το πείραμα του Oersted

Μια πρόταση για το πείραμα του Oersted: Με χάλκινο αγωγό διαμέτρου 1 ή 1,5 mm σχηματίζουμε ένα Π, το οποίο στηρίζουμε στον πάγκο εργασίας με δύο μανταλάκια. Ένα μέρος των κατακόρυφων τμημάτων του Π το έχουμε γυμνώσει. Στο μέσο του οριζόντιου τμήματος του Π, με τη βοήθεια νήματος έχουμε αναρτήσει ένα πολύ λεπτό ραβδόμορφο μαγνήτη.

Ο ραβδόμορφος μαγνήτης σχηματίστηκε συνενώνοντας δυο μικρότερους (διαμέτρου 3mm και μήκους 10 mm) κυλινδρικούς μαγνήτες νεοδυμίου, ενώ ανάμεσά τους συγκρατείται το νήμα με το οποίο η "μαγνητική βελόνη" αναρτάται στο χάλκινο αγωγό. Για τη λειτουργία της αρκεί μια πλακέ μπαταρία των 4,5 V.
Η διάταξη σχεδιάστηκε για μετωπικά πειράματα με μαθητές Δημοτικού (αλλά και Γυμνασίου). Διδακτικά μπορεί να αξιοποιηθεί με ερωτήσεις, όπως:

• Σε ποια σημεία του χάλκινου αγωγού θα συνδέσετε τη μπαταρία, ώστε να περνάει ρεύμα κατά μήκος του αγωγού;
• Τι παρατηρείτε όταν συνδέσετε τη μπαταρία στη διάταξη; Τι όταν την αποσυνδέσετε και τι αν τη συνδέσετε αντίθετα;

Η διάταξη είναι αρκετά ευαίσθητη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την επίδειξη της μαγνητικής έγκλισης. Ένα μειονέκτημα είναι οι πολύ αργά μειούμενες ταλαντώσεις που εκτελεί κατά την αποκατάσταση ή διακοπή του ρεύματος.

Πειράματα προσδιορισμού πυκνότητας

Ένα βιβλιαράκι με τίτλο "Πειράματα προσδιορισμού πυκνότητας" μπορείτε ελεύθερα να μεταφορτώσετε στον υπολογιστή σας (κάνοντας κλικ στην επόμενη εικόνα):

Το βιβλίο απαρτίζεται από τρεις ενότητες:

1. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζεται μια σειρά από δεκαέξι (16) κλασσικά πειράματα προσδιορισμού της πυκνότητας στερεών και υγρών. Ακολουθήσαμε στα πειράματα αυτά τη μεθοδολογία όπως αυτή παρουσιαζόταν σε διάφορα συγγράμματα των αρχών του 20ου αιώνα. Καλύπτονται οι περισσότερες βασικές μέθοδοι προσδιορισμού της πυκνότητας, που ακόμη και σήμερα ακολουθούμε στο εργαστήριο, όπως: με απευθείας μέτρηση της μάζας και του όγκου ενός σώματος, με χρήση του δοχείου πυκνότητας, μέσω της άνωσης και της αρχής του Αρχιμήδη, καθώς και μέσω της ισορροπίας διαφορετικών υγρών σε σωλήνες διαφόρων σχημάτων. Τελευταία αναφέρεται η μέθοδος με τη διάταξη Hare (ερχόμενη από το μακρινό 1820), σε παραλλαγή της οποίας στηρίχθηκε το θέμα του Πανελλήνιου διαγωνισμού EUSO 2017 (Βόρειας Ελλάδας).
2. Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζονται πέντε επιπλέον πειράματα με χρήση πιο προχωρημένων τεχνικών επεξεργασίας των πειραματικών δεδομένων, όπως για παράδειγμα ο υπολογισμός της πυκνότητας μέσω της κλίσης της γραφικής παράστασης m = f(V), ή η εναλλακτική επεξεργασία των δεδομένων της μεθόδου Hare για απαλοιφή των σφαλμάτων λόγω τριχοειδών φαινομένων. Τελευταία παρουσιάζεται μια μέθοδος προσδιορισμού της πυκνότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, η οποία με απλά μέσα δίνει ικανοποιητικά αποτελέσματα.
3. Στην τρίτη ενότητα γίνεται μια αναφορά στα υδρόμετρα (αραιόμετρα και πυκνόμετρα), παρουσιάζονται ιστορικά στοιχεία σχετικά με τη χρήση τους κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, και τέλος παρουσιάζονται δυο απλούστατα στην κατασκευή τους υδρόμετρα, που συνοδεύονται από ενδεικτικά πειράματα.

Στα υδρόμετρα σταθερού όγκου βασίστηκε και η εργαστηριακή άσκηση που βάλαμε στον εφετινό τοπικό διαγωνισμό για την επιλογή της ομάδας που μας αντιπροσώπευσε στον Πανελλήνιο διαγωνισμό EUSO 2019 (Βόρειας Ελλάδας). Μπορείτε να κατεβάσετε το θέμα από εδώ.

(*) Δεν αναφέρεται ξεκάθαρα στο βιβλίο, γι' αυτό και το επισημαίνω εδώ: Η εικόνα 53 στη σελίδα 94 προέρχεται από την εργαστηριακή άσκηση Μέτρηση του συντελεστή ιξώδους (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Μπεθάνης Κ.)
(**) Το θέμα Φυσικής στον διαγωνισμό EUSO 2017 (Βόρειας Ελλάδας) ήταν το αποτέλεσμα της συνεργασίας μου με το Σεραφείμ Μπίτσιο και το Βασίλη Παππά, πρώην ΕΚΦΕτζήδες και οι δυο τους, Καρδίτσας και Τρικάλων αντίστοιχα.