Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016

Πειραματική επιβεβαίωση της Α.Δ.Μ.Ε. με τη μέθοδο του "φωτοφράκτη"

Ο φωτοφράκτης δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας πλαστικός διάφανος χάρακας στον οποίο και σε συγκεκριμένες αποστάσεις έχουμε κολλήσει ορισμένο αριθμό (6 ή 7) αδιαφανών ταινιών.

Ο φωτοφράκτης
Με χρήση φωτοφράκτη, μια παραλλαγή του θέματος Φυσικής στον Πανελλήνιο διαγωνισμό EUSO 2016 Βόρειας Ελλάδας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιβεβαίωση της αρχής διατήρησης της μηχανικής ενέργειας. Η μέθοδος δίνει εξαιρετικά αποτελέσματα και είναι πολύ ευκολότερη στην πρακτική της υλοποίηση σε σχέση με την άσκηση με τη μπίλια που πέφτει κατακόρυφα τέμνοντας τις δέσμες δύο φωτοπυλών.

Η πειραματική διάταξη
Αναλυτική μελέτη του θέματος παρουσιάζεται σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο 12ο τεύχος του διαδικτυακού περιοδικού "Φυσικές Επιστήμες στην Εκπαίδευση", και το οποίο μπορείτε να μεταφορτώσετε από εδώ. Μπορείτε επίσης να μεταφορτώσετε το συνοδευτικό φύλλο εργασίας από εδώ. Επιπλέον εδώ θα βρείτε ένα αρχείο Excel για τη γρήγορη επεξεργασία των δεδομένων.


Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2016

Φωτοσύνθεση: Τα πειράματα του Priestley και του Ingenhousz

Για τους διαθέτοντες λειτουργικό Windows 8 ή νεότερο στο Windows Store υπάρχει η ελεύθερη εφαρμογή "AC Biology: Investigating Photosynthesis with Priestley and Ingenhousz". Η εφαρμογή διατίθεται και στο Google Play για Android συσκευές (unrooted tablet).

Εικόνα από την εφαρμογή
Η εφαρμογή προσφέρει μια σειρά διαδραστικών δραστηριοτήτων σχετικών με τα πειράματα του Priestley, του Ingenhousz, αλλά και του Van Helmont που απετέλεσαν την αρχή διερεύνησης του φαινομένου της φωτοσύνθεσης.
Προσφέρεται ως εναλλακτική της προτεινόμενης από τις Οδηγίες διδασκαλίας Βιολογίας Α' Γυμνασίου δραστηριότητας, που υπάρχει στο Φωτόδενδρο με τίτλο "Τα πειράματα του Priestley" , και η οποία κατά τη γνώμη μου παρουσιάζει προβλήματα, άλλα όχι τόσο σοβαρά (π.χ. ο Priestley έζησε το 18ο και όχι το 17ο αιώνα), και άλλα πιο σοβαρά: Ο Priestley στο έργο του "Experiments and observations on different kinds of air" αναφέρει την τοποθέτηση "αναπτυσσόμενου" φυτού (π.χ. κλαδί μέντας/δυόσμου που αναπτύσσει ριζικό σύστημα εντός νερού) μέσα σε ανεστραμμένο σε νερό γυάλινο δοχείο, στο οποίο προηγουμένως είχε αφεθεί να καεί και να σβήσει ένα κερί. Δέκα ημέρες μετά διαπίστωσε την "αποκατάσταση" του αέρα, ώστε με τη βοήθεια συγκεντρωτικού φακού να μπορέσει να ξανα-ανάψει το εντός του δοχείου σβησμένο κερί. Σε άλλο σημείο αναφέρει πως τοποθετώντας κομμένα φύλλα μέσα στο δοχείο που είχε καεί και σβήσει το κερί, δε διαπίστωσε αποκατάσταση του αέρα.

Η πειραματική διάταξη του Priestley
Στη συγκεκριμένη προτεινόμενη δραστηριότητα από το Φωτόδενδρο ο μαθητής της Α' Γυμνασίου -αντίθετα από τα συμπεράσματα του Priestley- οδηγείται στο συμπέρασμα πως τα φρεσκο-κομμένα φύλλα μπορούν να φωτοσυνθέσουν ικανοποιητικά, ώστε μετά από μερικές ημέρες είναι δυνατό με κάποιο "μαγικό" τρόπο να ξανα-ανάψει το σβησμένο κερί.

Το πείραμα του Φίλωνα
Επιπλέον αξίζει να αναφερθεί πως το πείραμα με το κερί που σβήνει μέσα στον ανεστραμμένο γυάλινο σωλήνα, είναι γνωστό από την αρχαιότητα καθώς αναφέρεται από τον Φίλωνα το Βυζάντιο (τέλη 3ου - αρχές 2ου π.Χ. αιώνα) στο σωζόμενο σε Λατινική μετάφραση έργο του "Πνευματικά".

Εννοείται βέβαια πως το συγκεκριμένο πείραμα (το κερί που σβήνει μέσα στο ανεστραμμένο γυάλινο δοχείο) σε καμιά περίπτωση δεν προτείνω να επιδειχθεί εικονικά, αλλά να παρουσιαστεί "δια ζώσης" στην τάξη ή το εργαστήριο. Για λόγους χρόνου το πείραμα με το αναπτυσσόμενο φυτό και το κερί μπορεί να επιδειχθεί εικονικά, ή να ολοκληρωθεί σε δύο διδακτικές ώρες με διαφορά μιας εβδομάδας. Ο Priestley αναφέρει επίσης πως το καλύτερο φυτό για γρηγορότερα αποτελέσματα είναι το σπανάκι.


Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2016

Αστεροειδής 17473 Freddiemercury

O αστεροειδής 17473 πήρε το όνομα του τραγουδιστή των Queen Freddie Mercury, σε ανάμνηση των 70 ετών από τη γέννησή του. Ο αστεροειδής ανακαλύφθηκε το 1991, τη χρονιά του θανάτου του Freddie Mercury. Η ονοματοδοσία αποφασίσθηκε από το Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης και έγινε γνωστή από τον κιθαρίστα των Queen και αστροφυσικό Brian May, στη διάρκεια εκδήλωσης στην Ελβετία, για την ανάμνηση της τελευταίας μέρας ζωής του Mercury.
Στο βίντεο που ακολουθεί φαίνεται η ανακοίνωση της ονοματοδοσίας από τον Brian May, ενώ στο τέλος εμφανίζεται μια σειρά διαδοχικών φωτογραφιών του αστεροειδή.